Đường sắt tốc độ cao Bắc Nam từ A-Z

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được Bộ GTVT và Bộ KH&ĐT dự kiến dài 1.541 km, đi qua 20 tỉnh thành, có 23 ga hành khách (trong đó hai ga cả hành khách và hàng hóa) và 3 ga hàng hóa, tốc độ thiết kế 250km/h, tốc độ khai thác 180-225 km/h. Trong đó, tàu khách khai thác tốc độ 225km/h, tàu hàng tốc độ 180km/h; dự án triển khai từ năm 2025 đến 2041.

Vị trí 26 ga đường sắt tốc độ cao Bắc Nam

Liên danh Tư vấn TEDI-TRICC-TEDIS đề xuất 23 ga hành khách đi qua 20 tỉnh thành, mỗi tỉnh có một nhà ga hành khách. Riêng tỉnh Hà Tĩnh được bố trí hai ga là Hà Tĩnh và Vũng Áng; tỉnh Bình Định có hai ga Bồng Sơn và Diêu Trì; tỉnh Bình Thuận có hai ga Phan Rí, Mương Mán.

Trên tuyến có 5 ga hàng hóa là Ngọc Hồi, Vũng Áng, Chu Lai, Vân Phong, Trảng Bom để phục vụ vận chuyển hàng hóa khi có nhu cầu. Trong đó Ngọc Hồi và Vũng Áng vừa là ga hành khách vừa là ga hàng hóa. Do đó xét tổng thể toàn tuyến, số lượng ga là 26.

Theo đơn vị tư vấn, khoảng cách giữa các ga đảm bảo cự ly tối thiểu khoảng 30 km. Tùy theo biểu đồ chạy của từng tàu để bố trí việc dừng đỗ tại các ga, không phải tàu nào cũng dừng đỗ tất cả ga.

Vị trí hướng tuyến và nhà ga đường sắt tốc độ cao được nghiên cứu phù hợp với hiện trạng, quy hoạch phát triển của địa phương. Ga được đặt tại khu trung tâm kinh tế, chính trị của địa phương, tiếp cận trung tâm đô thị, khu vực quy hoạch có tiềm năng tạo ra không gian phát triển mới, khai thác nguồn lực quỹ đất.

Từ Hà Nội đến TP HCM, hiện có 19 đô thị có quy mô 500.000 dân trở lên, trong đó có 2 đô thị đặc biệt và 17 đô thị loại 1, bảo đảm khả năng kết nối tốt với hệ thống giao thông công cộng và khai thác có hiệu quả hạ tầng.

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam được Bộ Giao thông Vận tải đề xuất có tổng mức đầu tư sơ bộ 67,34 tỷ USD, tuyến đường đôi, khổ 1.435 mm, điện khí hóa, tốc độ thiết kế 350 km/h, tải trọng 22,5 tấn/trục.

Hội nghị Trung ương 10 ngày 18-20/9 đã thống nhất chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc Nam. Theo kế hoạch, dự án sẽ được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 khai mạc trong tháng 10.

Ga Phủ Lý - Đặc quyền về vị trí Sun Urban City

Theo đề xuất của đơn vị tư vấn, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam đi qua 20 tỉnh thành với chiều dài 1.541 km, có 26 ga hành khách và hàng hóa.

Trong đó 1 ga ở ga Phủ Lý được đặt tại xã Liêm Tuyền và xã Liêm Tiết, TP Phủ Lý, gần nút giao Liêm Tuy, phía đông cao tốc Bắc Nam. Nổi bật với đô thị nghỉ dưỡng Sun Urban City khi sở hữu vị trí siêu kết nối khi là tâm điểm kết nối giao thông của Hà Nam, và chỉ cách Hà Nội 50km với 45 phút lái xe.

Đặc biệt, tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam dự kiến khởi công năm 2027 với trạm dừng chiến lược tại ga Phủ Lý, kết nối giao thương cho Hà Nam giúp Sun Urban City trở thành đô thị nghỉ dưỡng đáng sống bậc nhất.

Video giới thiệu vị trí dự án Sun Urban City kết nối thuận lợi

Sun Urban City sở hữu tiềm năng vượt trội nhờ những bước tiến mạnh mẽ trong phát triển hạ tầng giao thông của Hà Nam. Cư dân không chỉ được trải nghiệm “đặc quyền” từ vị trí thuận lợi mà còn được sống trong một không gian đầy sắc màu của Art Residence - căn hộ nghệ thuật tại Sun Urban City.

Trong tương lai, Sun Urban City sẽ là lựa chọn hàng đầu của giới tinh hoa, những nhà đầu tư, người giàu có ở Hà Nội, dự án sẽ thu hút các nhà đầu tư từ Hà Nội và các tỉnh lân cận. Chúng tôi đánh giá rất tốt tiềm năng thị trường Hà Nam trong tương lai.

Giá vé đường sắt tốc độ cao

Giá vé đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, theo tính toán của cơ quan soạn thảo, dự kiến bằng khoảng 75% giá vé máy bay giá rẻ trong điều kiện bình thường.  Để phù hợp với khả năng chi trả, thu hút hành khách, vé đường sắt tốc độ cao chia làm 3 mức giá tương ứng với các đối tượng, mức độ tiện nghi khác nhau.

Tự làm đường sắt tốc độ cao

Liên quan đến hình thức và nguồn vốn đầu tư, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy cho biết, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được đầu tư theo hình thức đầu tư công. Về nguyên tắc đầu tư công có nhiều hình thức gồm cả vốn ngân sách, vốn trái phiếu Chính phủ, vốn vay...

Chúng ta làm đường sắt tốc độ cao trên tinh thần tự lực tự cường, Bộ Chính trị và Trung ương đã quyết định không phụ thuộc vào nước ngoài, bởi vay bất kỳ quốc gia nào cũng sẽ phải ràng buộc. Chúng ta xác định đầu tư công dựa trên các phương án cân đối nguồn vốn trong nước và vay vốn nước ngoài với điều kiện ưu đãi và ít ràng buộc, điều kiện lớn nhất là chuyển giao công nghệ cho Việt Nam", ông Huy cho hay.

Đường sắt tốc độ cao Bắc Nam. Ảnh AI

Khẳng định chắc chắn sẽ có nhiều thách thức do quy mô dự án lớn, tiến độ rất áp lực, song Thứ trưởng cũng cho hay: "Giải quyết bài toán này, cơ quan thực hiện sẽ mời tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, nhà thầu trong nước, quốc tế cùng cả hệ thống chính trị vào cuộc".

Về nhân lực, Thứ trưởng khẳng định: Công tác đào tạo trong nước, đào tạo nước ngoài đã được tính đến.

Một trong những vấn đề lớn nhất mà dư luận băn khoăn là Việt Nam sẽ lựa chọn công nghệ nước nào để làm đường sắt tốc độ cao, Thứ trưởng Bộ GTVT cho hay: Việc chọn công nghệ nước nào phụ thuộc vào điều kiện chuyển giao công nghệ, hỗ trợ ra sao sau đó mới quyết định lựa chọn.

Dự án ấp ủ 18 năm

Trao đổi tại buổi cung cấp thông tin cho báo chí, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Danh Huy cho biết, đây là dự án được ấp ủ rất lâu. Bộ Giao thông Vận tải đang quyết tâm hoàn thành dự án trong 2035 thậm chí là sớm hơn.

Hơn 18 năm qua, Bộ GTVT đã triển khai nhiều nghiên cứu với sự hỗ trợ của các tổ chức, tư vấn quốc tế, trong đó Báo cáo Nghiên cứu tiền khả thi (NCTKT) dự án năm 2010 đã được Bộ Chính trị tán thành chủ trương đầu tư, tuy nhiên chưa được cấp có thẩm quyền thông qua.

Đến ngày 28.2.2023, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 49-KL/TW trong đó đã định hướng “xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao hiện đại, đồng bộ, khả thi, hiệu quả, có tầm nhìn chiến lược dài hạn, phát huy được các lợi thế tiềm năng của đất nước, phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới”.

Căn cứ Kết luận số 49-KL/TW, Bộ GTVT đã tổ chức nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng, toàn diện, tổng hợp kinh nghiệm phát triển đường sắt tốc độ cao trên thế giới.

Bộ đã tổ chức đoàn công tác liên ngành khảo sát tại 6 quốc gia có hệ thống đường sắt tốc độ cao phát triển trên thế giới; tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành, Hội đồng thẩm định nhà nước, Ban Kinh tế Trung ương, các Ủy ban Quốc hội, kết quả đoàn công tác của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ý kiến các tổ chức xã hội nghề nghiệp, các chuyên gia, nhà khoa học, Thường trực Chính phủ, Chính phủ để hoàn thiện hồ sơ Dự án.

Các tỉnh thành đường sắt cao tốc bắc Nam đi qua

Sau nhiều cuộc họp, Chính phủ đã thống nhất phương án đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam với tốc độ thiết kế 350 km/h, bảo đảm hiện đại, đồng bộ, phù hợp với xu thế phát triển trên thế giới theo đúng Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị; vận chuyển hành khách, đáp ứng yêu cầu lưỡng dụng giữa kinh tế với quốc phòng, an ninh và vận chuyển hàng hóa khi cần thiết; tiến độ dự kiến hoàn thành vào năm 2035; đồng thời, triển khai cải tạo, nâng cấp đường sắt hiện hữu trên trục Bắc - Nam để vận chuyển hàng hóa và hành khách trên các chặng phù hợp và một số nội dung khác để bảo đảm triển khai thực hiện Dự án.

Ngày 18.9.2024, Bộ Chính trị ban hành kết luận về chủ trương đầu tư dự án, trong đó xác định: Đường sắt tốc độ cao là công trình có tính biểu tượng, ý nghĩa chiến lược, đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế.

Tổng mức đầu tư 67,34 tỉ USD

Qua nhiều thời gian nghiên cứu, Bộ GTVT chốt kiến nghị phương án đầu tư như sau:

Đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao với tốc độ thiết kế 350 km/h; chiều dài khoảng 1.541km; đường đôi, khổ 1.435mm, điện khí hóa; tổng mức đầu tư khoảng 67,34 tỉ USD.

Suất đầu tư khoảng 43,7 triệu USD/km, là mức trung bình so với một số nước khi quy đổi về thời điểm năm 2024.

Bộ Giao thông Vận tải dẫn chứng, suất đầu tư tuyến Nuremberg - Ingolstadt của Đức, tốc độ khai thác 300 km/h, 60,5 triệu USD/km; tuyến LGV Sud Europe - Atlantique của Pháp, tốc độ khai thác 300 km/h, 45,2 triệu USD/km; tuyến Osong - Mokpo của Hàn Quốc, tốc độ khai thác 305 km/h, 53,6 triệu USD/km; tuyến Bắc Kinh - Thượng Hải của Trung Quốc, tốc độ khai thác 350 km/h, 33,1 triệu USD/km; tuyến Jakarta - Bandung của Indonesia, tốc độ khai thác 350 km/h, 52 triệu USD/km.

Tàu cao tốc bắc nam sẽ do người Việt Nam làm thì thật tuyệt vời

Tiến độ dự kiến

Dự án được trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Kỳ họp thứ 8: tháng 10.2024.

Đấu thầu lựa chọn tư vấn quốc tế, triển khai khảo sát, lập Báo cáo nghiên cứu khả thi trong năm 2025-2026; triển khai GPMB, đấu thầu lựa chọn nhà thầu và khởi công cuối năm 2027.

Phấn đấu hoàn thành xây dựng toàn tuyến năm 2035, sớm hơn 10 năm so với Kết luận số 49-KL/TW.

Hình thức đầu tư, nguồn vốn

Hình thức đầu tư: Kiến nghị áp dụng hình thức đầu tư công.

Nguồn vốn: Từ ngân sách trung ương bố trí theo các kỳ trung hạn, vốn góp của các địa phương, vốn huy động có chi phí thấp và ít ràng buộc... Trong quá trình xây dựng và vận hành, sẽ kêu gọi doanh nghiệp tham gia đầu tư các khu dịch vụ, thương mại tại các ga; đầu tư thêm phương tiện để khai thác khi có nhu cầu.

Tổ chức khai thác

Phương án tổ chức khai thác sẽ được điều chỉnh phù hợp với nhu cầu vận tải từng thời điểm, đối tượng phục vụ, bảo đảm khai thác hiệu quả hệ thống kết cấu hạ tầng.

Trong dự án, đề xuất tổ chức khai thác chủ yếu với 2 loại tàu (tàu dừng ở một số ga chính, tàu dừng đan xen ở tất cả các ga); khi có nhu cầu sẽ điều chỉnh biểu đồ chạy tàu để vận tải hàng hóa, phục vụ quốc phòng an ninh.

Phương án tổ chức quản lý

Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam là đơn vị tiếp nhận quản lý, vận hành và khai thác kết cấu hạ tầng toàn tuyến; được giao toàn bộ phương tiện, thiết bị để khai thác và chịu trách nhiệm trả nợ chi phí đầu tư phương tiện, thiết bị.

Để bảo đảm yêu cầu vận hành, khai thác, tham khảo kinh nghiệm quốc tế, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam sẽ thành lập 2 doanh nghiệp: 1 doanh nghiệp quản lý, kinh doanh kết cấu hạ tầng và điều hành vận tải đường sắt; 1 doanh nghiệp tiếp nhận phương tiện đầu tư từ dự án để kinh doanh vận tải.