Gia tộc điêu khắc Frilli (Ý)

Gia tộc Frilli (Frilli Gallery) "Cha đẻ" của nhiều công trình biểu tượng trên thế giới đã kết hợp với Tập đoàn Sun Group điêu khắc nhiều biểu tượng kiến trúc của du lịch Việt Nam như "dự án đặc biệt" Thác Thần Mặt trời tại Đà Nẵng hay hơn 2 năm ròng rã điêu khác Đài Phun Nước "King Of The Sun" tại Sunset Town - Thị trấn Hoàng hôn 12 mùa lễ hội của Phú Quốc.

Frilli - Gia tộc của những thiên tài điêu khắc

Frilli - nhà điêu khắc tượng được sáng lập bởi thiên tài điêu khắc Antonio Frilli đã dành 150 năm để theo đuổi một sứ mệnh: tái hiện lại các giá trị nghệ thuật với tất cả tinh thần của nó, để bất kỳ ai trên thế giới cũng được chiêm ngưỡng các bảo vật.

Frilli Gallery được thành lập vào năm 1860 đã hoạt động hơn 150 năm trong lĩnh vực đúc đồng và chạm khắc đá cẩm thạch. Frilli cũng là nơi cung cấp các tác phẩm điêu khắc chính thống cho nhiều gia đình quý tộc và hoàng gia trên khắp thế giới như: cửa Thánh bằng đồng (Holy bronze door) cho Vatican nhân dịp Năm Thánh Cơ đốc cho Nhà thờ Thánh Peter ở Rome; cầu thang xoắn ốc dẫn đến lối ra của Bảo tàng Vatican ở Rome...

Thiên tài điêu khắc Antonio Frilli - người sáng lập Frilli Gallery (Ảnh: frilligallery.com)

Frilli Gallery ở số nhà 26 phố Via dei Fossi, thành phố Florence, có một cửa hàng mặt tiền nhỏ được đặt ở đây từ năm 1860, khiến nhiều du khách tưởng nó chỉ là một quầy lưu niệm. Nhưng khi bước vào bên trong, họ sẽ lạc vào không gian của một bảo tàng nhiều phòng, với nhiều thế kỷ của nghệ thuật điêu khắc được tái hiện. Đó là Frilli Gallery, nhà điêu khắc tượng được sáng lập bởi thiên tài điêu khắc Antonio Frilli.

Đài phun nước Thần mặt trời - "King Of The Sun" tại Sunset Town, Phú Quốc do gia tộc Frilli điêu khắc

Florence vốn là cái nôi của nghệ thuật Phục Hưng và là quê hương của Michelangelo, Leonardo Da Vinci, Sandro Botticelli. Khắp thành phố này là những bức tượng cẩm thạch huyền thoại. Riêng việc tồn tại và được thừa nhận ở thánh địa của điêu khắc, đã nói lên đẳng cấp của nghệ nhân dòng họ Frilli.

Khi Antonio mất năm 1904, các thế hệ sau của nhà Frilli tiếp nối cơ ngơi ở phố Via dei Fossi, và xây dựng lên một địa chỉ dành cho các khách hàng khó tính nhất thế giới. Lý do đơn giản: Antonio Frilli đã để lại cho con cháu các tiêu chuẩn cao nhất về điêu khắc.

Ngày nay, người ta tìm thấy tượng của Antonio Frilli ở các bảo tàng lớn và trở thành đề tài cho văn chương. Bức "Thiếu nữ khỏa thân trên võng" (Nudo disteso sull'amaca) của ông là tâm điểm của một cuốn tiểu thuyết cùng tên của Gary Rinehart. Trong khi đó, tác phẩm Cổng thiên đường của Michelangelo ở Florence ngày nay mà hàng triệu du khách ngắm nhìn, chính là một phiên bản do nhà Frilli tái hiện. Bản thật đang được bảo quản nghiêm ngặt tại bảo tàng.

"Thiếu nữ khỏa thân trên võng" (Nudo disteso sull'amaca)

Kỹ thuật đúc đồng bằng sáp

Bất chấp vật liệu được tạo ra bằng công nghệ hiện đại, kỹ thuật đúc các tác phẩm điêu khắc bằng đồng này vẫn là kỹ thuật truyền thống cổ xưa. Kỹ thuật của người thợ thủ công này được gọi là “đúc đồng bằng sáp” (lost wax bronze casting).

Mất ít nhất là 7 công đoạn khác nhau để tạo ra một bộ đúc đồng bằng sáp: từ tạo khuôn silicon, tạo mẫu bằng sáp, đến đúc, đánh bóng và đục, và xử lý lớp gỉ cuối cùng, việc tạo ra một tác phẩm điêu khắc có thể mất tới 3 tháng. Giai đoạn đổ đồng vào khuôn cần đến những bàn tay thợ kinh nghiệm nhất: hợp kim đồng màu vàng là một loại đồng rất nhớt ở giai đoạn lỏng.

Frilli đã từng chế tác nhiều tác phẩm quan trọng cho các bảo tàng, các đơn vị và công trình của nhà nước. Đây là lần đầu tiên chúng tôi làm một việc tương tự với một công ty tư nhân. Sun Group cho chúng tôi thấy sự quyết tâm cũng như thái độ nghiêm túc trong việc mang những giá trị đặc biệt từ Italy, lớn hơn là tinh hoa văn hóa thế giới đến Việt Nam để làm đẹp hơn cho các vùng đất. Đây là một điều mà tất cả chúng ta có thể cảm thấy tự hào.

Bất kỳ một người yêu cái đẹp nào cũng mơ ước được một lần ngắm nhìn các kiệt tác của nhân loại, như hệ thống tượng Venus của người La Mã tại Louvre, Pháp hay thần Helios trên cỗ xe vàng trên đền Athena ở Hy Lạp. Đó sẽ là một hành trình dài hàng chục nghìn cây số. Nhưng Frilli Gallery - với tất cả sự cẩn mật của bậc thầy điêu khắc - đã tái hiện những giá trị đó đến từng đường nét tại Sun World Ba Na Hills và Sunset Town Phu Quoc.

Kiệt tác mới được gia tộc điêu khắc Frilli

Sau Cầu Vàng huyền thoại, Sun World Ba Na Hills đánh dấu sự trở lại ngoạn mục với kiệt tác mới - Thác Mặt trời (Grand Cascade). Được kiến tạo bởi gia tộc Frilli lừng danh nước Ý có tuổi đời 150 năm, hơn 40 bức tượng vàng trong cụm công trình này hứa hẹn tạo “cơn sốt” khi du khách trở lại Bà Nà dịp 30/4-1/5 này 

Năm 2018, Trường đua Ascot - ngôi đền của môn đua ngựa nước Anh, nơi các công nương và hoàng tử gặp gỡ mỗi mùa hè, muốn đúc một tượng đài cho những chú ngựa đã phục vụ Vương quốc Anh trong Thế chiến thứ Nhất. Họ tìm đến một cái tên đặc biệt, gần như không bao giờ xuất hiện trên truyền thông: Susan Leyland. Bà là một chuyên gia về giải phẫu và điêu khắc ngựa, và cả cuộc đời chỉ tạo ra các tác phẩm điêu khắc về ngựa.

Tượng đài ngựa ở Trường đua Ascot được đúc với chi phí lên đến 300.000 bảng Anh (tương đương hơn 9,5 tỷ đồng). Nhưng chưa hết: phiên bản thu nhỏ của nó cũng được đúc giới hạn 100 bản, bản 01 tặng cho Nữ hoàng Anh, số 10 trưng bày ở Phố Downing nơi đặt văn phòng Thủ tướng, còn lại được đấu giá để làm từ thiện.

Bạn sẽ không thể tìm thấy Susan Leyland trên Wikipedia, nhưng người ta hay kể về bức tượng ngựa ở Ascot để mô tả đẳng cấp của nhà điêu khắc gia này.

Những tác phẩm điêu khắc tinh xảo tại Thác Thần Mặt trời, Bà Nà Hills

Và Susan Leyland đã điêu khắc những chú ngựa tại Đà Nẵng, trong một công trình mang tính biểu tượng mới của du lịch Việt Nam: Thác Thần Mặt trời tại Sun World Ba Na Hills. Chỉ riêng cái tên của Susan đã đủ để bảo chứng độ cầu kỳ trong thi công của dự án này.

Tiếp theo Cầu Vàng, Thác Thần Mặt trời là một chương mới của nỗ lực “mang Thế giới về Việt Nam và đưa Việt Nam ra thế giới” của tập đoàn Sun Group, với sự giúp sức của Frilli Gallery - những người mang tiêu chuẩn rất cao về “tái hiện” các tác phẩm nghệ thuật và “kỳ tài” Susan Leyland.

Du khách check in tại Thác nước của Thần Mặt trời

“Với triết lý mang thế giới về Việt Nam và đưa Việt Nam ra thế giới, Frilli và Sun Group đã hợp tác để nghiên cứu, chọn lọc và tạo tác ngay tại núi Chúa Bà Nà những bức tượng mẫu giống hệt tại đài phun nước Grand Cascade” - đại diện Frilli Gallery cho biết. (Grand Cascade là hệ thống đài phun nước đồ sộ nhất ở cung điện Peterhof, trên bờ biển phía tây nam St Petersburg. Công trình được xây dựng đầu thế kỷ 18 theo lệnh của Peter Đại Đế- PV)

Thác Thần Mặt trời tại Sun World Ba Na Hills là một quần thể 43 bức tượng với chủ đề huyền thoại Hy Lạp, trong đó phần lớn là sự tái hiện các tác phẩm đang được lưu giữ tại những bảo tàng lớn trên thế giới. Riêng cụm tượng trung tâm, thần mặt trời Helios trên cỗ xe được kéo bởi năm chú ngựa, được Frilli đặt riêng từ Susan Leyland.

Cỗ xe của thần Mặt trời

Nổi bật ở trung tâm của quần thể, Thần mặt trời Helios là sáng tạo độc nhất vô nhị trên toàn thế giới. Thần Mặt trời điều khiển cỗ xe được kéo bởi 5 chiến mã oai phong. Nhìn từ xa, người xem có cảm giác vó ngựa đang đạp sóng, tung bay để vọt lên phía trước. Nhờ sự kết hợp tinh tế này, cụm tượng vốn tĩnh lại bao hàm cả yếu tố động rất đặc biệt. 

Ông Marinelli Federic Cosimo – CEO của Frilli Gallery cho hay: Ngay từ khi bắt đầu, Frilli đã chế tác ra một mô hình có một không hai cho tác phẩm này. Những con ngựa được “đặt hàng” riêng với Susan Leyland - nghệ sỹ, chuyên gia người Anh hàng đầu thế giới về giải phẫu và điêu khắc ngựa. Susan đã tạo ra mô hình thu nhỏ cho các chiến mã. Mô hình này sau đó được quét 3D trước khi phóng to như kích thước thật và in 3D bằng polystyrene để làm thành khuôn silicone. Tiếp đến, khuôn được phủ sáp và được sử dụng để đúc ra thành phẩm. 

Theo thần thoại Hy Lạp, ngày ngày, cỗ xe của thần Mặt trời đi lên từ biển Đông và lặn xuống ở biển Tây mang theo ánh sáng -khởi nguồn của sự sống vĩnh hằng. 

Trên cỗ xe của mình, Thần mặt trời Helios được bao quanh bởi 7 tượng thần Vệ nữ (Venus) khác nhau và hàng loạt vị thần quan trọng khác của thần thoại La Mã như Bacchus (Thần rượu nho), Apollo (vị thần của tri thức và nghệ thuật) hay Athena (Nữ thần của trí tuệ và chiến tranh).

Trong hơn một thế kỷ, Frilli đã thu thập khuôn mẫu chính xác của những bảo vật vô giá này, và tái hiện chúng bằng tay nghề của các thợ thủ công. Để tạo ra ánh sáng vàng trên các bức tượng, Frilli sử dụng một loạt hợp kim màu vàng đặc biệt được cấp bằng sáng chế. Mặc dù đã có 150 năm kinh nghiệm, đây là lần đầu tiên Frilli Gallery sử dụng hợp kim đặc biệt này cho một dự án lớn như vậy.

Thần rượu vang Bacchus - từ nguyên mẫu của thiên tài Michelangelo

Năm 1496, quá ấn tượng với khả năng điêu khắc thiên tài của Michelangelo, Đức Hồng Y Raffaele Riario đã mời ông tới Rome và ủy thác cho ông tạc bức tượng của vị thần rượu vang La Mã Bacchus.

Thần rượu vang Bacchus

Mất đúng 1 năm, Michelangelo mới hoàn thành tác phẩm này. Với chất liệu đá cẩm thạch, bức tượng có kích thước lớn hơn người thật, khắc họa hình ảnh thần Bacchus trong tư thế khỏa thân, tay phải cầm chén rượu. Ngay phía sau, một thiên thần nhỏ đang ăn những trái nho trượt ra từ tay trái của thần. Điểm đặc biệt là Bacchus cũng là tác phẩm đầu tiên của Michelangelo tại Rome. Tác phẩm thể hiện góc nhìn rất… con người về thần tích. Vị thần của rượu vang, nông nghiệp – người truyền cảm hứng tạo ra các nghi lễ, carnival, khả năng sinh tồn và tăng trưởng hiện lên một cách gần gũi, rất có hồn, khác với hầu hết các tác phẩm khắc họa thần Bacchus trước và sau đó.

Từ nguyên mẫu có một không hai này, ở một xứ sở quanh năm rộn ràng trong hoa và lễ hội, gia tộc điêu khắc lừng danh thế giới Frilli Gallery đã chuyển thể và đưa vị thần rượu nho trong cơn say nồng xuất hiện tại đỉnh Bà Nà, Đà Nẵng. 

Vẫn đôi mắt nhìn đăm đăm vào chén rượu đầy, vẫn bàn chân chênh vênh trên mỏm đá như còn chuếnh choáng hơi men, nhưng thần Bacchus tại Việt Nam khoác lên mình “màu áo” vàng son - thứ màu đặc biệt, riêng có lần đầu tiên được Frilli Gallery sử dụng. Thần Bacchus của thiên tài Michelangelo như bắt đầu một “hành trình” mới tại Việt Nam, tượng trưng cho nét nghệ thuật Phục Hưng đỉnh cao của nhân loại.

Apollo Belvedere - nét vàng son từ quá khứ

Apollo - vị thần Ánh sáng là hiện thân của khả năng xua đuổi và tránh né tai ương, đồng thời đại diện cho sự hài hòa, trật tự và lý trí.

Và nếu như Bacchus của Michelangelo là tác phẩm tiêu biểu cho thời kỳ Phục Hưng tại Châu Âu thì Apollo Belvedere lại lấy nguyên mẫu từ thời đại xa xưa hơn rất nhiều. Theo các nhà sử học, Apollo phiên bản gốc được chế tác vào khoảng năm 120 - 140 sau Công nguyên dưới triều đại Hadrianic của đế quốc La Mã. Đây cũng được coi là công trình điêu khắc cổ đại vĩ đại và được ngưỡng mộ nhất.

Tượng thần ánh sáng Apollo

Trong nhiều thế kỷ, đó là hình ảnh thu nhỏ của lý tưởng hoàn thiện thẩm mỹ của phương Tây nói riêng và thế giới nói chung. Nhà khảo cổ và sử học người Đức Johann Joachim Winckelmann thậm chí cho rằng: Tác phẩm là một ví dụ điển hình nhất cho sự hoàn hảo của lý tưởng thẩm mỹ Hy Lạp, đồng thời mở đầu cho chủ nghĩa tân cổ điển tại Phương Tây vào cuối thế kỷ 18, đầu thế kỷ 19.

Nữ thần Venus Fiorenza và Venus Kallipigos

Một trong những điểm nổi bật của quần thể tượng là sự xuất hiện của 7 vị nữ thần sắc đẹp mô phỏng các bức tượng nổi tiếng trên toàn thế giới, bao quanh thần mặt trời Helios: Venus de Medici đưa tay che khẽ bầu ngực, hiện đang được lưu giữ tại Florence; Venus Frejus khoác một tấm áo choàng mỏng và chỉ lộ một bầu ngực; Venus đang tắm của Christophe - Gabriel Allegrain đang được đặt tại Bảo tàng Louvre, Pháp; Venus Kallipygos - Vệ nữ đang ngắm nhìn bờ hông của chính mình - đang được đặt tại Bảo tàng Khảo cổ quốc gia Italia.

Nổi bật trong cụm tượng nữ thần, Venus Fiorenza xõa mái tóc dài tuyệt đẹp, chân đặt trên một chiếc bình gốm, kể cho du khách nghe câu chuyện lãng mạn và kỳ thú về nữ thần sắc đẹp. Nét đẹp về hình thể được nghệ sĩ điêu khắc kiệt xuất người Ý Giambologna khắc họa lại trong những đường cong tinh tế, trở thành biểu tượng đỉnh cao của cái đẹp.

Theo Frilli Gallery, Venus Fiorenza tái hiện lại hành trình Venus được sinh ta từ bọt biển. Câu chuyện kể rằng, Thần Uranus có một người con trai tên là Cronus dám lật đổ cha mình, và đã ném một phần máu thịt của ông xuống biển. Điều này khiến nước biển được thụ tinh và vì vậy Thần Vệ nữ được ra đời. Sau khi sinh ra, cô đã lên bờ trên một chiếc vỏ sò, được đẩy đi nhờ hơi thở của Zephyrus, vị thần của gió tây.  

Cũng giống như hầu hết các cụm tượng khác tại Bà Nà, Venus Fiorenza là đại diện “đỉnh cao” khi được coi là tác phẩm điêu khắc đẹp nhất bằng đồng thế kỷ 16. 

Cùng khắc họa thần vệ nữ, nhưng Venus Kallipygos lại mang trong mình những “nội hàm” văn hóa khác. Được lấy nguyên mẫu từ một pho tượng cẩm thạch có từ thế kỷ thứ I trước Công nguyên, Venus Kallipygos có nghĩa là “Thần Vệ nữ với vòng ba đẹp nhất”. Đây là bức tượng đặc biệt được ngưỡng mộ tại Hy Lạp và có hàng trăm bản sao chép được trưng bày trên khắp thế giới.

Với đầu óc duy mỹ và cởi mở, tác giả đã khắc họa một người phụ nữ khoác áo hờ hững như vừa bước ra khỏi bồn tắm và nhìn lại hình ảnh phản chiếu của mình trên mặt nước. Vẻ đẹp của nàng vừa gần gũi lại vừa có nét thanh nhã, thoát tục khó nắm bắt.

Đài Phun Nước - King Of The Sun

Đài phun nước Thần mặt trời - "King Of The Sun" được khánh thành tại Sunset Town vào ngày kỷ niệm 15 năm thành lập Sun Group đánh dấu cột mốc quan trọng với sứ mệnh làm đẹp những vùng đất. Những tảng đá nguyên khối của vùng núi Carrara trên dãy Alps đã được gia tộc Frilli - Gia tộc của những thiên tài điêu khắc Ý mang về và mất 2 năm ròng rã điêu khắc một biểu tượng kiến trúc đặt để tại Sunset Town.

Thần mặt trời - "King Of The Sun" tại Sunset Town

Với việc mang tinh hoa nước Ý tới Việt Nam, Gia tộc Frilli kỳ vọng Bà Nà Hills (Đà Nẵng) hay Sunset Town (Phú Quốc) sẽ ngày càng trở nên hấp dẫn và trở thành biểu tượng mới cho du lịch Việt Nam, một điểm đến không thể bỏ qua cho khác du lịch khắp toàn cầu.

Xem thêm>> Sunset Town